29. Najem usług

Najem usług to umowa konsensualna dwustronna zupełna. Umowa zachodzi poprzez zawarcie zgody przez dwie strony - najemcę i najemnika. Najemnik (locator) zobowiązuje się odpłatnie wykonać jakąś usługę prawną lub faktyczną, a pracodawca (conductor) zobowiązuje się zapłacić umówione wynagrodzenie.

Najem usług nie był zbyt popularną instytucją w starożytnym Rzymie. Istniał bowiem szereg sposobów, by zyskać wykonawcę usług w inny sposób. Po pierwsze zobowiązani do wykonywania usług byli niewolnicy, a z nimi nie zawierano umowy, oni stanowili rzecz. Jeśli wynajmowano czyjegoś niewolnika, to był to najem rzeczy, nie usług. Po drugie usługi świadczyli wyzwoleńcy w ramach patronatu. Po trzecie usługi mogły świadczyć osoby podległe opiece pater familias. Jeśli chodzi o usługi intelektualne - jak np. nauka - to zazwyczaj były świadczone za darmo. Mimo to niekiedy decydowano się na odpłatny najem usług.

Tak więc zastosowanie najmu usług było niewielki. Przeważnie najmowano wolnych najemników proletariuszy do nisko kwalifikowanych prac fizycznych.

Obowiązkiem najemnika było wykonać powierzone zadanie w określonym terminie, wg wskazówek locatora, pod nadzorem. Obowiązkiem najemcy było czynsz zapłacić za wykonaną usługę oraz za gotowość do pracy, gdy z przyczyn niezależnych nie można było jej podjąć (np. zła pogoda).

Strony mogły skorzystać z powództw actio locati i actio conducti.