Charles Fourier
- Krytyka kapitalizmu: kapitalizm uważal za "szczyt chaosu, nedzy i rozpusty". Zasadniczym zrodlem nedzy spoleczenstwa jest- wedlug niego – nadmierne rozdrobnienie wlasnosci prywatnej i pasozytniczy charakter handlu. Wolna konkurencja pomaga wzbogacic sie jednym wykorzystujac drugich. Pracownicy nie wlasciciele sa mniej wydajni niz pracownicy ktorzy pracowaliby na swoj wlasny rachunek. Oprocz tego zauwazyl ze postep technologiczny prowadzi do zwiekszenia nedzy proletariatu, i ze place robotnikow maja tendecje do utrzymywania sie zawsze na poziomie minimum zyciowego. Ludzi zatrudnionych w zawodach posredniczych uwazal za marnotrawstwo. Sposobem na uzdrowienie tej sutuacji powinno byc uspolecznienie srodkow produkcji.
- Historiozofia: Fourier jest tez tworca swoistej historiozofii, ktora bierze jako kryterium postep gospodarczy i techniczny. Zaklada ze rozwoj ludzkosci oznacza ze kazdy etap w porownaniu do poprzedniego jest bardziej rozwiniety. Widzi to np. na podstawie rodzajow narzedzi jakimi ludzie sie posluguja w kazdej z epok. musimy przejsc jednak przez te wszystkie etapy rtozwoju gdyz kazdy z nich przygotowuje nas do nastepnego. Byl on jednak przekonany ze dzieki zorganizowaniu zycia w falansterach mozliwe jest przyspiesznie tego postepu. Od stworzenia 1-ego falanstera dojscie do harmonii na calym swiecie zajeloby kolo 4 lat.
- Cale dzieje ludzkosci podzelil na 8 etapow. XIX wiek jest etapiem cywilizacji- tak zwnym wielkim rozwojem kapitalizmu . jest to 5 z 8 etapow rozwoju ludzkosci. Przeszla ona juz przez etap pierwotny, dzikosci (bezwładu), partiarchatu (drobny przemysł), barbarzyństwa (średni przemysł), cywilizacji (wielki przemysł). Ta ostatnia podzielil jeszcze na 2 stadia: feudalizmu szlachecko- teokratycznego i monopolu przemyslowo-handlowego. Ludzkosci czekaja ja jeszcze etapy: gwarantyzmu (półasocjacja), socjentyzmu (asocjacja prosta) i harmonii (asocjacja złożona). Harmonia jest wiec celem do ktorego dazymy.
- Falanster: Fourier dostrzegal koniecznosc gruntownej zmiany ustroju. Ta wizja utopijnego ustroju opartego na wspolnocie produkcyjno- konsumpcyjnej, jest jedynym sposobem na zycie w harmonii. przyszłości widzial bez instytucj państwa i narodu. Wierzyl ze "swiat zorganizowany jest przez Boga z materii przy pomocy matematyki" i ze wszystkie sprawy ludzkie do sie wytlumaczyc za pomoca "prawa przyciagania namietnosci", ktorej sam byl autorem. Poniewaz te namietnosci sa nieodzownymi atrybutami czlowieczenistwa to ich przyciaganie jest rzecza naturalna, tzn. boska, to same namietnosci zasluguja na ich zaspokojenie. Jedynym sposobem na zaspokojenie rozrywajacych nas namietnosci jest zorganizowanie zycia w tak zwane falanstery. Wyroznial 12 rodzajow namietnosci podstawowych, wspolnych wszystkim ludziom, sa one rozdzielone na: a) 4 uczuciowe do ktorych zaliczamy: przajazn, ambicja, milosc i uczucia rodzinne, b) 5 zmyslowych, c) 3 dystrybutywne takie jak: potrzeba stalej odmiany, potrzeba intryg oraz sklonnosci do jednoczenia sie w konkurujace ze soba grupy.
- Droga obliczen dowiodl ze rozne kombinacje tych namietnosci tworza 810 typow charakterystycznych. Wiec jeden falaster powinien byc zamieszkiwany przez dokladnie 1620 osob, czyli dokladne 2 razy kombinacji tych charakterow. aby miec pewna rezerwe, liczba mieszkancow moze byc powiekszona do 2000. ci mieszkancy beda tworzyc falange, ktora jest podstawawa jednostka spoleczna w jego przyszlym ustroju. To mini spoleczenstwo bedzie zamieszkiwa falanster tzn. jednostka rolniczo-przemysłowa. Jest to budynek polozony na obszarze okolo 400 ha w przyjemnej wiejskiej okolicy. Falanstry beda samo wystarczalne i przemysl w nich bedzie zmniejszony do strict minimum. W tak zorganizowanych falanstrach kazdy bedzie mogl znalezc zajecie odpowiadajace swoim upodobania. Jednego dnia kazdy czlonek falangi bedzie zajmowal sie roznymi pracami, poniewaz fourier twierdzil ze wykonywanie powtarzajacych sie czynnosci jest bardzo nuzace. praca fizyczna jest tak samo wartosciowana jak i praca inteluktualna, poniewaz to kazdy z czlonkow nowego spoleczenstwa wykonywal by i jedna i druga. podzial dochodow bylby dokonywany w oparciu o jakosci i urzytecznisc wykonanej pracy. prace brudne i przykre powinny byc wykonywane przez male dzieci poniewaz one nie maja jeszcze poczucia czystosci i nie sprawia im problemu bawienie sie w nieczystosciach. Zycie w falansterach jest zorganizowanie we wspolnote, nie ma jednak wspolnoty majatkowej jak w ustrojach komunistycznych. Istnieje tez instytucja dziedziczenia i mozna tam tez zauwazyc nierownosci majatkowe spowodowane pewna hierarchizacja spolecznstwa w oparciu o zaslugi. Mozliwa jest tez calkowita rezygnacja i pracy. W tym wypadku falanga zapewnia minimum zyciowe, jednak brak ochoty do pracy jest przy takim podziale jest wrecz nie mozliwy poniewaz praca nie jest udreka ale przyjemnosca. Zycie rodzinne zostanie zniesione, poniewaz uwazal on ze "zlo ma swoj korzen w rodzinie". kobiety natomiast będą zrównane we wszystkim z mężczyznami. brak jakiego kolwiek przymusu i chec respektowana gustow kazdej jednostki prowadzi do zaakceptowania przez niego poligami, zycie w parach nie jest jednak wykluczone. Zrodzone z wolnych związków dzieci będą wychowywane wspólnie, na koszt społeczności. Szkoly beda ksztalcic w wielu dziedzinach jednoczesnie aby dorosle mogly pelnic wiele funkcji w falansterze.